“Vechten tegen een grijze wolk?”
In de afgelopen decennia heb ik diverse medewerkers en leidinggevenden begeleid die in conflict waren geraakt met hun leidinggevende, of toezichthouder(s). Daarbij gebeurde het wel dat er sprake was van “vechten tegen een grijze wolk”, zoals ik dat noemde, toen ik er als manager zelf mee te maken kreeg.
Niet alleen ikzelf, maar ook anderen kregen dan van hun leidinggevende / toezichthouder te horen dat – hij of zij – anderen had horen klagen over het functioneren. Zonder ook maar iets aan te geven over wie of wat. Wat de leidinggevende / toezichthouder dwars zat, wat er aan de hand was en wie iets gezegd had, werd niet verteld. Dat was “vertrouwelijk medegedeeld”. Maar “vertrouwen” was allang de organisatie uit gevlogen. Men noemt dat roddel en achterklap.
Toen ik zelf tegen mijn baas zei dat ik niet kon en wilde vechten tegen een grijze wolk, deed hij daar niets mee. Toen hij vervolgens een gesprek met personeelszaken wilde arrangeren – zijn kwade bedoelingen waren glashelder – weigerde ik dat en stapte ik naar zijn baas, met wie ik gelukkig een goed contact had.
Regietip 01: Houd altijd de regie in eigen hand. Soms betekent dat, dat je het beste niets kunt doen, maar ook actie ondernemen kan de juiste weg zijn. Vecht niet tegen een grijze wolk!
Ik heb toen zelf tevens een gesprek gevraagd met een andere, onafhankelijke, leidinggevende, uit een ander organisatieonderdeel, die ik vertrouwde. Dat leverde meer zelfinzicht op en meer inzicht in de mogelijke achtergronden van de ontstane situatie.
Na mijn gesprek met de directie moest mijn baas van de desbetreffende directeur naar mij toe zijn excuses aanbieden. Dat heeft hij gedaan, maar ik ben nadien wel via een headhunter vertrokken. Met zeer positief resultaat.
Regietip 02: Ga een gesprek aan met een onafhankelijke professional. En blijf, indien mogelijk, niet zitten in een zieke omgeving.
Schijngedrag door psychische afhankelijkheid
Het kan echter ook minder goed aflopen, dus het is belangrijk de dieperliggende oorzaak te weten. Wat is de oorzaak van – het voortduren van – dit soort schimmenspel, schijngevechten, vechten tegen een grijze wolk, of hoe je het ook noemen wilt? De oorzaak van dit soort beschuldigingen is schijngedrag, bijvoorbeeld voortkomend uit angst, wantrouwen, oneigenlijke machtswil, het niet nemen van de eigen verantwoordelijkheid, en/of het krampachtig willen behouden van positie, status en/of functie. Met vertrouwen, verbondenheid, waarheidsliefde, respect en integriteit heeft het in ieder geval niets te maken. Wel met een ongezonde relatie met jezelf en met de ander(en).
We hebben denk ik allemaal wel eens, in meer of mindere mate, last van psychische afhankelijkheid gedurende onze levensreis. Ook leidinggevenden kunnen daar last hebben. Want in feite is dat de dieperliggende oorzaak. Hij/zij is dan kennelijk afhankelijk van degene die roddelt. En degenen die deze leidinggevende steunen zijn dat ook. Er kan bij hen sprake zijn van gemakzucht, lafheid, angst, enz. Dit soort gedrag kan een pandemie worden in een organisatie of onderdeel daarvan.
Natuurlijk kan er ook sprake zijn van psychische afhankelijkheid van het slachtoffer. Ik verneem regelmatig dat men slapeloze nachten heeft van zo’n situatie. Men worstelt dan bijvoorbeeld met vragen als: Hoe wordt er over mij gedacht? Wie kan ik nog vertrouwen? Waar gaat het nu eigenlijk over? Wat zijn de consequenties ervan, voor mijzelf en/of anderen? Enz.
Mensen willen graag aardig gevonden worden, geaccepteerd, gewaardeerd en gerespecteerd worden, erbij horen en niet uitgesloten, afgewezen worden, enz. We kunnen in meer of meerdere mate ons zelfbeeld laten afhangen van en laten bepalen door de ander. Onze communicatie en ons gedrag wordt daar dan mede door bepaald.
Het MultiMens Model biedt hulp
Het is gelukkig wel oplosbaar! In ieder geval voor jezelf! We hebben schijn en we zijn ons Zelf. Zelfkennis en zelfinzicht is het realiseren van onze ware persoonlijkheid en onze schijnpersoonlijkheid, door kennis van ons inwikkelingsproces in schijn en lijden, ons ontwikkelingsproces daaruit en onze Zelfontplooiing en Zelfrealisatie.
Om tot dieper zelfinzicht en mensenkennis te komen ontwikkelde ik het MultiMensModel. De kern daarvan is dat ieder mens uit twee persoonlijkheden bestaat. Uitgangspunt daarbij is dat we allemaal onze ware persoonlijkheid zijn en een schijnpersoonlijkheid hebben en dat we een lichaam hebben en ons Zelf kunnen zijn. Het Zelf is de diepste, onderbewuste wezenheid van de ziel. Het is de kern van de ziel en de volmaakte persoon met diens wezenlijke eigenschappen, kwaliteiten en talenten. Als we ons Zelf zijn dan zijn we ons bewust van onze eigenwaarde en hebben we zelfvertrouwen.
De mens heeft ook een ziel: het binnenste van de mens, waar onze gedachten, gevoelens, ervaringen en indrukken en onze wil zich bevinden. In ons ziels-ik ligt de herinnering aan ons Zelf en ons wezen. Ons zielsverlangen is een concretisering en een weerspiegeling van wat in ons wezen leeft. Mensen kunnen zielsveel van elkaar houden en elkaar op zielsniveau ontmoeten. Maar de ziel krijgt ook indrukken vanuit de wereld om ons heen en we kunnen ook zielenleed ervaren. De ziel ondergaat en leert de levensles.
De schijnpersoonlijkheid is ons stoffelijke, aardse lichaam en bestaat uit een aantal ikken: Vanuit het lichaams-ik zijn we ons bewust van ons lichaam. Vanuit het lijdens-ik van ons verdriet, onze angsten en traumatische ervaringen. Vanuit het geest-ik zijn we ons bewust van onze levensbeschouwing en onze innerlijke waarden en normen en vanuit ons ziels-ik van onze zielsverlangens.
Vanuit onze schijnpersoonlijkheid kennen wij minderwaardigheidsgevoelens en –gedachten, waardoor zich om elk ik een schijnlaag kan formeren. Je kunt goed gekleed gaan omdat je je daarin prettig voelt en vanuit schoonheidsgevoel, maar ook om er, vanuit minderwaarde, mee te pronken, of te willen opvallen. Iemand kan ergens door lijden, maar als hij/zij daarmee diens omgeving tiranniseert, dan is dat een schijnlaag om het lijdens-ik heen. Of die ikken wel of niet worden ervaren en of zich daar een schijnlaag omheen formeert is persoonsgebonden.
We kunnen ons vanuit onze schijnpersoonlijkheid misdragen, maar we zijn niet ons gedrag.
Waarom is deze zelfkennis en mensenkennis van belang? Omdat onze communicatie en ons gedrag door onze gedachten, gevoelens en de verschillende persoonlijkheidsaspecten worden bepaald. We communiceren vanuit onze ware persoonlijkheid en/of vanuit onze schijnpersoonlijkheid en als we elkaar ontmoeten, hebben we in de communicatie te maken met invloeden vanuit de diverse persoonlijkheidsaspecten van alle betrokkenen. Alle persoonlijkheidsaspecten bepalen ons gedrag en dat van de ander.
Psychische onafhankelijkheid door je Zelf te zijn
Ik geef je hier een paar Regietips waardoor je de regie zelf stevig ter hand kunt nemen op deze levensreis en je psychische onafhankelijkheid kunt realiseren.
Regietip 03: Laat je zelfbeeld niet afhangen van en bepalen door de ander. Baseer je Zelfbeeld op basis van je zielsverlangen en je intuïtie. Blijf trouw aan je Zelf en word je steeds meer bewust van je levensopdracht, levensopgave en je persoonlijkheidsaspecten.
Regietip 04: Onderzoek je eigen mentale, emotionele, sociale, relationele en/of spirituele afhankelijkheid.
Regietip 05: Herken en erken je fouten en tekortkomingen door zelfonderzoek, eventueel met professionele hulp, maar erken nooit iets dat je niet op je geweten hebt.
Regietip 06: Vertrouw – na deze zelfreflectie op je eigen schijn en zijn – op je competenties en op je eigen kracht, liefde, schoonheid, vertrouwen, vreugde, waarheid, wijsheid en zuiverheid. En leef daarnaar en pak de regie in leven, wonen en werken.
Regietip 07: Onderzoek de huidige en de gewenste situatie op fysiek, mentaal, emotioneel, sociaal, relationeel en spiritueel niveau. Welke professionele hulp heb je daarbij nodig?
Regietip 08: Zit jij zelf in een situatie waarin je vecht tegen een grijze wolk, of ken jij zo’n situatie die nodig opgelost moet worden? Neem dan eens contact met mij op. Elke situatie is net zo uniek als ieder mens dat is, maar door zelfinzicht en psychologisch inzicht kun je de regie weer stevig of steviger in handen krijgen.
Floreren door regie! Ik gun het iedereen, ieder gezin, ieder team, ieder organisatieonderdeel en iedere organisatie. bjpvandermieden@pyramide.nl
Meer informatie over het MultiMens Model en hoe je als individu, team en organisatie kunt floreren door regie, vind je in mijn boek “Perspectiefvol leiderschap. Management in de 21e eeuw”. Het boek is door Pyramide zelf uitgegeven en hier te bestellen.
Of bekijk de brochure voor meer informatie.
Wil je een en ander zelf ervaren boek dan een optreden: https://www.pyramide.nl/spreker-pianist/
